اقامتگاه در قانون چگونه تعریف شده است و چه آثاری دارد؟

ماده‌ی ۱۰۰۲ قانون مدنی به تعریف اقامتگاه پرداخته است به موجب این ماده: «اقامتگاه هر شخصی عبارت از محلی است كه شخص در آنجا سكونت داشته و مركز مهم امور او نیز در آنجا باشد. اگر محل سكونت شخصی غیر از مركز مهم امور او باشد، مركز امور او اقامتگاه محسوب است. اقامتگاه اشخاص حقوقی مركز عملیات آنها خواهد بود.» ؛ در این تعریف اقامتگاه محلی انگاشته شده که فعالیت­ و منافع حاصل از آن در آنجا متمرکز باشد. اصولاً محلی که شخص در آن سکونت می‌کند، اقامتگاه وی محسوب می‌گردد اما در صورتی که ثابت گردد محلی که در آن کار می‌کند جدای از محل سکونت او می‌باشد، در این حالت محل کارش به‌عنوان اقامتگاه تشخیص داده­ می‌­شود. برای مثال در صورتی که فردی در تهران سکونت داشته باشد و در شهر اصفهان مشغول به کار باشد، شهر اصفهان اقامتگاه او شناخته می‌­شود. نظر بر اینکه اقامتگاه یک فرض قانونی است لذا هر فرد تنها می‌تواند یک اقامتگاه داشته باشد.

قاعده بر این است که هر شخصی می‌تواند با اراده و اختیار، اقامتگاه خود را معین کند یا در اسناد، محلی را به‌عنوان اقامتگاهش معرفی سازد. اما در برخی از موارد ممکن است که اقامتگاه به شخص تحمیل گردد. اقسام اقامتگاه در فایل پادکست توضیح داده شده‌اند.

گوینده: حسین نوبخت