قرارداد نمایندگی

قرارداد نمایندگی یا قرارداد نمایندگی، از نمونه قراردادهایی است که در کسب و کارهای مختلف بسیار پرکاربرد است. در زمان های گذشته افراد برای این که بتوانند برخی از کالاهای خاص را خریداری کنند، مجبور بودند به شهرهای بزرگ سفر کنند. حتی در برخی موارد مجبور بودند کالای مورد نظر خود را از کشور دیگری خریداری نموده و پس از پرداخت هزینه بالای گمرک، آن را وارد کشور نمایند.

اما پیشرفت تکنولوژی منجر شده است تا تمام تولیدکنندگان کالاهای مهم، با اعطای نمایندگی به کشورها و شهرهای مختلف، خدمات خود را به مشتری عرضه کنند. دیگر نیازی نیست برای تهیه یک کالای خاص یا دریافت یک خدمات ویژه از شهری به شهر دیگر سفر کرد. تنها با مراجعه به مرکز شهر محل اقامت خود می توانید به نمایندگی های معتبر دسترسی یابید.

شرکت ها و تولیدکنندگان با تنظیم قرارداد اعطای نمایندگی، در مکان های مختلف به افراد خاصی نمایندگی عرضه محصولات خود را می دهند. آنها با این اقدام به مشتری کمک می کنند تا آسان تر و با صرف هزینه کمتر بتواند خدمات و محصولات مورد نظر خود را تهیه نماید.

منظور از قرارداد نمایندگی چیست؟

قرارداد نمایندگی که بیشتر توسط شرکت های تولیدکننده و فروشنده کالا تنظیم می شود، مربوط به فروش کالا است. البته باید بیان کنیم که این مسئله تنها به فروش کالا محدود نمی شود. بلکه برخی از شرکت ها برای این که بتوانند تولیدات خود را در کشور توزیع نمایند، یا این که خدمات خود را به مشتری راحت تر ارائه کنند، اقدام به اعطای نمایندگی می نمایند.

نماینده ای که اقدام به امضای قرارداد نمایندگی تنظیم شده توسط شرکت می نماید، باید از شرایط لازم برای اخذ نمایندگی برخوردار باشد. برای این کار سرمایه کافی، مدرک تحصیلی، مهارت بازاریابی و جذب مشتری، نیروی کار و … لازم است. افراد متقاضی نمایندگی در صورتی که از این شرایط برخوردار نباشند، قادر به اخذ نمایندگی شرکت مورد نظر نخواهند بود.

اصولاً برندهای معتبر در جهان، برای این که محصولات خود را به کشورهای دیگر ارسال کننده نمایندگی اعطا می کنند. اما برخی از کسب و کارهای داخلی نیز برای جذب مشتری بیشتر و ارائه خدمات آسان تر به مشتری های خود، اقدام به اعطای نمایندگی به شهرها و استان های مختلف می نمایند.

نماینده در اصل شخصی است که پس از امضای قرارداد نمایندگی ، نمایندگی برند خاص یا موسسه یا شرکتی را در منطقه سکونت و محل اقامت خود بر عهده می گیرد. یعنی نماینده نیابت فعالیت و ارائه خدمات از سوی شرکت و برند اصلی را بر عهده دارد. پس در صورتی که شرکت محصول جدیدی تولید و به بازار عرضه نمود، یا آنکه خدماتی را به مشتری خود ارائه کرد، نماینده نیز همان امتیازات را به مشتریان در دیگر نقاط کشور ارائه خواهد نمود.

معرفی انواع قراردادهای نمایندگی 

قرارداد نمایندگی می تواند در زمینه کسب و کارهای مختلفی تنظیم شود. از جمله قرارداد نمایندگی خودرو، قرارداد نمایندگی لباس، قرارداد نمایندگی پخش، قرارداد نمایندگی خدمات و … . نکته مهمی که در اخذ نمایندگی باید به آن توجه شود، مسئله انحصار است. انحصارها در قرارداد نمایندگی ممکن است یک جانبه یا دوجانبه باشند.

قرارداد نمایندگی به صورت انحصار یک جانبه، برای مناطقی که توسط مرجع اصلی انتخاب می شود تنظیم می گردد. به این صورت که مرجع اصلی متعهد می شود که نمایندگی فروش محصول را به شخص دیگری منتقل نکند. در حالی که اعطای نمایندگی با انحصار دو جانبه، شرط دیگری را نیز علاوه بر موارد یاد شده برای نماینده در نظر می گیرد.

نماینده در این نوع قرارداد نمایندگی متعهد می شود، که  هیچ کالای دیگری مشابه با کالای مورد نظر را در نمایندگی به فروش نرساند. یعنی آن نمایندگی به صورت انحصاری تنها باید محصولات شرکت یا برند خاصی که نماینده آن است را به فروش برساند. این قراردادها با این هدف تنظیم می شوند که در صورت بروز هرگونه مشکلی بین طرفین قرارداد، بتوان به آن استناد نمود.

مفاد مهم در تنظیم قرارداد نمایندگی 

قرارداد نمایندگی مشمول ماده 10 قانون مدنی است. از این رو باید به صورت قانونی تنظیم شود تا قابلیت استناد داشته باشد. همانطور که دیگر نمونه قراردادها از مفاد مهمی برخوردار هستند، قرارداد نمایندگی نیز باید این مفاد را در متن خود رعایت کند. از جمله مهمترین این مفاد برای تنظیم قراردادهای نمایندگی، باید به موارد زیر اشاره کنیم:

قید مشخصات کامل طرفین قرارداد

از آنجایی که قرارداد نمایندگی فی مابین دو شخص حقیقی و حقوقی منعقد می شود، باید مشخصات دقیق و کامل آنها در متن قرارداد ذکر شود. البته غالباً طرف اول قرارداد شخص حقوقی است و شخص حقیقی را به عنوان نماینده خود انتخاب می کند. اما با این حال لازم است هر دو طرف قرارداد تمامی مشخصات کامل خود را در متن قرارداد ذکر کنند.

تعیین موضوع قرارداد نمایندگی 

از آنجایی که قرارداد نمایندگی در حوزه های مختلفی صورت می پذیرد، لازم است موضوع قرارداد با جزئیات کامل در متن قرارداد ذکر شود. مثلاً اگر شرکت تولیدکننده کالا نیاز به نماینده فروش دارد، باید مشخصات کالای مورد نظر را با جزئیات در قرارداد ذکر کند؛ تا در صورت بروز هرگونه اختلافی بین طرفین قرارداد، آنها بتوانند از حقوق خود دفاع کنند.

تعیین مدت زمان قرارداد 

معمولاً نمایندگی ها برای مدت زمان یک سال یا چند سال اعطا می شوند. از این رو باید در متن قرارداد نمایندگی مدت دقیق همکاری در فروش قید شود. البته در صورتی که طرفین به مدت زمان کمتر از تاریخ آغاز و پایان قرارداد توافق نمایند نیز، باید این مسئله را در قرارداد ذکر کنند.

سخن پایانی 

به طور کلی تمامی قراردادهایی که تنظیم می شوند، از مفاد و شرایط خاصی برخوردار هستند. به گونه ای که تعداد کمی از عموم مردم در مورد این مفاد اطلاعات دارند. برای آنکه تمام مردم کشور بتوانند با اطمینان اقدام به امضای قرارداد نمایند، بهتر است قراردادهای از پیش تنظیم شده را تهیه کنند.

این قراردادها توسط وکلا و مشاوران حقوقی ابزار حقوق با تجربه و متخصص تنظیم شده اند. از این رو تمامی شرایط قانونی در تنظیم آنها مد نظر قرار گرفته شده است. پس طرفین قرارداد می توانند با اطمینان اقدام به تهیه قرارداد نموده و آن را امضاء کنند. با این کار فرآیند همکاری و کسب نمایندگی با سرعت بیشتری طی خواهد شد.