قرارداد انتقال تکنولوژی

در جوامع مدرن امروزی یکی از عناصر کلیدی، توجه به تکنولوژی و فناوری است. کشورهایی که امروزه موفق شده اند به پیشرفت اقتصادی بالایی دست یابند، اصولا کشورهایی بودند که زیاد به تکنولوژی دسترسی داشته اند. از این رو قرارداد انتقال تکنولوژی و فناوری از نظر حقوقی نیز حائز اهمیت بوده و باید به آن توجه کرد.

می دانیم که امروزه هیچ جامعه ای نمی تواند بدون فناوری و تکنولوژی پیش رود. زیرا کسب و کارهای مختلفی که در زمینه های متنوع فعالیت می کنند، نیاز به دانش و تکنولوژی مخصوص به خود دارند. وجود تکنولوژی می تواند به میزان قابل توجهی در صنعت و اقتصاد کشور تغییر ایجاد کند. پس لازم است این مسئله را از نظر حقوقی نیز مورد بررسی قرار دهیم.

در طی سالهای اخیر سرمایه گذاران بسیار زیادی بوده اند که به دنبال ایجاد فناوری و تکنولوژی جدید رفته اند. آنها در زمینه تجارت بین الملل مبادلات تجاری بسیاری انجام داده و منجر شده اند که قواعد حقوقی جدیدی در این زمینه ایجاد شود. یکی از این قواعد حقوقی عقد قرارداد انتقال تکنولوژی و فناوری است. اما آیا می دانید منظور از این قرارداد چیست؟ در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

منظور از قرارداد انتقال تکنولوژی و فناوری چیست؟ 

انتقال تکنولوژی و فناوری در اصل به این معنا است که یک شخص یا نهاد که دارای تکنولوژی و فناوری خاصی است، آن را از طریق عقد قرارداد یا روش های دیگر به نهاد یا شخص دیگری منتقل نماید. در اصل انتقال تکنولوژی و فناوری لازم است بین اشخاص یا نهادهایی انجام شود که هر دو به فناوری مورد نظر تسلط کامل دارند.

امروزه متداول ترین روش برای انتقال فناوری، از طریق قرارداد انتقال تکنولوژی است. طرفین با تنظیم قرارداد مورد نظر تمامی شرایط تفاهم نامه را بررسی نموده و مالکیت تکنولوژی و فناوری را به شخص مورد نظر خود واگذار می کنند. لازم است این نکته را در نظر داشته باشید که این مدل از قراردادها دارای شرایط خاصی هستند.

در برخی موارد لازم است برای واگذاری و یا انتقال تکنولوژی و فناوری حتما مجوز بهره برداری از اختراع یا علامت تجاری اخذ شود. از سوی دیگر نیز باید انتقال تکنولوژی در مرکز ثبت واگذاری مالکیت معنوی به ثبت برسد تا از نظر حقوقی تایید شود. افرادی بسیاری با این سوال مواجه می شوند که چون تکنولوژی و فناوری مادی نیست، آیا می تواند برای آن همچون دیگر اموال مادی قرارداد تنظیم کرد؟

باید بگوییم طبق قانون تمامی اموال غیر مادی تحت پوشش قوانین مالکیت فکری هستند. از این رو می توان از طریق تنظیم قرارداد انتقال تکنولوژی اقدام به واگذاری این حق به شخص یا نهاد دیگری نمود. امروزه در بیشتر جوامع انتقال تکنولوژی از کشوری به کشور دیگر یا از نهادی به نهاد دیگر به راحتی صورت می پذیرد.

شرایط لازم برای تنظیم قرارداد انتقال فناوری و تکنولوژی 

ممکن است برخی از افراد تصور کنند که قرارداد انتقال فناوری با انتقال تکنولوژی تفاوت دارد. اما باید بگوییم هر دوی این موارد از جمله مباحثی هستند که بسیار در سطح زندگی و جامعه امروز با آنها سروکار داریم. ممکن است شخصی فناوری جدیدی را ایجاد کرده باشد، یا آنکه در زمینه تکنولوژی موفق به ایجاد یک ایده و طرح جدید شده باشد.

در هر حالت می توان از طریق انعقاد قرارداد انتقال تکنولوژی و فناوری اقدام به انتقال و واگذاری این حق به شخص یا نهاد دیگری نمود. تنها نکته ای که لازم است در این زمینه به آن توجه شود، شرایط لازم برای تنظیم قرارداد است. از جمله مهمترین این شرایط باید به موارد زیر اشاره کنیم:

1. توجه به اهداف صنعت
2. نحوه توسعه و جذب
3. بررسی و توجه به منابع تکنولوژی
4. بررسی فاکتورهای تاثیرگذار
5. نحوه انتقال تکنولوژی و فناوری و ابداع
6. روش های انتقال فناوری و تکنولوژی
7. و….

قراردادهای انتقال تکنولوژی چند نوع هستند؟ 

قراردادهای انتقال فناوری و تکنولوژی در نمونه های متعدد و متنوعی تنظیم می شود. از جمله این قراردادها باید به موارد زیر اشاره کنیم:

• قراردادهای مشارکت: این نمونه از قراردادهای انتقال تکنولوژی به صورت مشارکتی است. دو یا چند شخص می توانند پروژه ای را انتخاب نموده و بر روی آن فعالیت های لازم را انجام دهند. به گونه ای که سود و زیان این قرارداد متوجه تمام این افراد شود و طرفین تمامی ریسک های احتمالی سرمایه گذاری بر روی پروژه را بپذیرند. این دسته از قراردادها مسئولیت تضامنی دارند و هر شخصی که اقدام به شرکت در این پروژه می نماید، باید در تمامی سود و زیان آن مشارکت داشته باشد.
• قراردادهای فرانشیز: از دیگر نمونه قرارداد انتقال تکنولوژی باید به قراردادهای فرانشیز اشاره کنیم. طبق این نوع قراردادها انتقال دهنده این حق و امتیاز را به انتقال گیرنده می دهد که از حقوق مالکیت فکری او استفاده کند. این حق می تواند در زمینه های مختلف خدماتی، تولیدی و توزیعی باشد. نکته ای که باید در خصوص این نوع از قراردادها بیان کنیم، این مسئله است که قراردادهای فرانشیزی نمایندگی تجاری به شمار نمی رود. اما ملزم به رعایت تمامی دستورات و ایده های نظام تجاری هستند.
• قراردادهای لیسانس: در انتها نیز باید به نوع دیگری از نمونه قرارداد انتقال تکنولوژی و فناوری اشاره کنیم. در این نوع قراردادهای لیسانس، مالک فناوری و تکنولوژی به شخص دیگری این اجازه را می دهد که طبق شرایط مندرج در قرارداد، از تکنولوژی و فناوری ایشان استفاده کرد. در اصل مالک تکنولوژی است که حق انحصار بهره برداری از تکنولوژی را دارد، اما این امتیاز خود را به شخص دیگری واگذار می کند.

سخن پایانی 

با تمامی توضیحاتی که در این مطلب مطالعه نمودید، دریافتیم که قراردادهای انتقال تکنولوژی نسبت به دیگر نمونه قراردادها از حساسیت بالاتری برخوردار هستند. این قراردادها دارای شرایط تنظیم خاص بوده و باید به صورت کاملا دقیق تمامی این شرایط بررسی گردد. ممکن است انتقال دهنده یا انتقال گیرنده در خصوص شرایط تنظیم قرارداد انتقال تکنولوژی اطلاعات کاملی نداشته باشد. از این رو با مشکلات زیادی مواجه شود.

برای این دسته از افراد ساده ترین و مطمئن ترین روش، خرید قراردادهای انتقال فناوری و تکنولوژی آماده است. این قراردادها با توجه به شرایط حقوقی دقیق تنظیم شده اند و می توانند نیاز انتقال دهنده و انتقال گیرنده حق مالکیت فکری تکنولوژی و فناوری خاص را برطرف نمایند.

چرا باید از قراردادهای ابزار حقوق استفاده کنیم

برای انعقاد هر قراردادی باید نسبت به قوانین آن به صورت کامل آگاه باشیم. عدم رعایت هر یک از موارد قانونی، باعث به وجود آمدن جریمه های سنگین برای هر یک از طرفین قرارداد خواهد شد. لذا انعقاد چنین قراردادهایی  باید توسط وکلا یا کارشناسان حقوقی صورت پذیرد. ضمناً استفاده از پیش‌نویس های آماده هر قراردادی باعث صرفه جویی در وقت و هزینه می گردد. شما می توانید هم‌اکنون با خرید این قرارداد، فایل کامل آن را به صورت آنی دانلود کنید و در صورت هرگونه ابهام با تیم حقوقی ما تماس حاصل فرمایید.