قرارداد خرید و فروش سهام استارتاپ

همانطور که می‌توان هر نوع سهامی را در شرکت ها خرید و فروش کرد، سهام استارتاپ هم قابلیت خرید و فروش دارد. به همین دلیل لازم است موسسین با تنظیم قرارداد خرید و فروش سهام استارتاپ، بخشی از سهام خود را به خریداران واگذار کنند. البته لازم به ذکر است که شرایط قانونی خرید یا حتی فروش سهام شرکت ها ( چه شرکت های تازه تأسیس چه شرکت های قدیمی ) با یکدیگر متفاوت هستند.

در اصل نمی توانیم همان شرایطی را برای خرید و فروش سهام یک کسب و کار جدید در نظر بگیریم، که کسب و کارهای معروف و شناخته شده دارند. دقیقاً هم، همین مسئله است که حساسیت چنین معاملاتی، از نظر قانون بالا است. طرفین قرارداد باید حتما برای انجام این نوع معاملات، دقت و حساسیت زیادی به خرج دهند. در غیر این صورت ممکن است با مشکلات زیادی مواجه شوند.

هدف اصلی تنظیم قرارداد خرید و فروش سهام استارتاپ چیست؟

ممکن است در نگاه اول، تصور کنید که هدف از تنظیم قرارداد خرید و فروش سهام کسب و کارهای جدید، نوعی معامله و تجارت باشد. اما چنین باوری غلط است. در اصل موسسین با انعقاد چنین قراردادی، به دنبال آن هستند که انگیزه استمرار همکاری در کسب و کار جدید را میان موسسین تقویت کنند. به این صورت که آنها در ابتدای مسیر حرکت کسب و کار، از آن خارج نشوند.

مثلاً موسسین با امضای قرارداد خرید و فروش سهام استارتاپ، توافق کنند که بعد از گذشت زمان مشخصی (مثلا یک دوره چهار ساله) اجازه فروش سهام خود را داشته باشند. یا حتی اگر تمایل به خرید بخشی از سهام دیگر موسسین را هم دارند، این عمل را بعد از این دوره انجام دهند. همچنین بعد از گذشت هر دوره، مالکیت بخشی از سهام شرکت به موسسین منتقل شود.

اگر پیش از سپری شدن یک سال از دوره، یکی از موسسین قصد خروج از کسب و کار را داشته باشد، نباید هیچ سهامی به او تعلق گیرد. در حالی که اگر موسس دیگری نه تنها تمام دوره را در استارتاپ باقی مانده، حتی تلاش تاثیرگذاری هم در کسب و کار از خود برجای گذاشته باشد، می تواند سهام ممتاز داشته باشد. پس در کل این نوع قراردادها با هدف توافق میان موسسین استارتاپ تنظیم شده و امضاء می شوند.

مفاد اصلی برای تنظیم قرارداد خرید و فروش سهام 

برای آنکه یک قرارداد از نظر قانونی، اعتبار بالایی داشته باشد، لازم است برخی مفاد مهم در متن قرارداد ذکر شود. البته باید بیان کنیم طبق قانون مدنی و تجارت، قرارداد خرید و فروش سهام استارتاپ بر مبنای اصلی آزادی اراده، سلامت طرفین قرارداد و اصل صحت تنظیم می شود. همچنین باید تمامی قواعد عمومی در تنظیم این نوع قراردادها رعایت شود.

از این رو لازم است حتماً تنظیم قرارداد خرید و فروش سهام استارتاپ زیر نظر وکلا یا مشاوران حقوقی انجام شود. در غیر این صورت ممکن است از اعتبار قانونی لازم برخوردار نباشد. از جمله مهمترین مفاد قانونی که باید حتماً در متن قرارداد ذکر شود، باید به موارد زیر اشاره کنیم:

مشخصات دقیق طرفین قرارداد 

اولین و مهمترین اصل در تنظیم قراردادهای خرید و فروش سهام کسب و کارهای جدید، قید مشخصات طرفین قرارداد است. سهامداران یا همان موسسینی که بعد از گذشت دوره مورد نظر، موفق شده اند به عنوان سهامدار کسب و کار شناخته شوند، می توانند تمام یا بخشی از سهام خود را به شخص دیگری بفروشند. البته آنها نمی توانند سهمی بیش از آنچه در اختیار دارند را به خریداران بفروشند.

با این شرایط سهامداران باید مشخصات کامل و دقیق خود و خریدار را در متن قرارداد خرید و فروش سهام استارتاپ ذکر کنند. با این کار در صورت بروز هرگونه مشکل و یا اختلافی در معامله، طرفین قرارداد می توانند با استناد به مفاد قرارداد، از حقوق خود دفاع کنند. این مشخصات شامل نام و نام خانوادگی، شماره تماس، نشانی، محل شرکت (در صورتی که خریدار شخص حقوقی باشد) و … می شوند.

ذکر دقیق موضوع قرارداد 

دومین مسئله مهمی که باید در تنظیم هر نوع قرارداد خرید و فروش به آن توجه نمود، تعیین موضوع دقیق قرارداد است. به طور کلی قرارداد خرید و فروش سهام استارتاپ نوعی قرارداد الزام آور قانونی بین خریدار و فروشنده است. از این رو خریدار باید بداند چه میزان سهامی را از چه کسب و کاری خریداری می کند، همچنین فروشنده هم باید بداند چه میزان سهامی را از چه شرکتی به فروش می رساند.

این نکات مهم نشان دهنده موضوع قرارداد خرید و فروش سهام استارتاپ هستند و باید حتما در متن قرارداد ذکر شوند. طبق این نوع قراردادها، شرکت دیگر نیازی به انتشار سهام جدید به سهامداران نخواهد داشت. پس سهامداران می توانند سهام خود را به هر شخصی که تمایل دارند بفروشند. حال این معامله ممکن است تنها برای بخشی از سهام و یا تمام سهام آنها باشد.

تعیین مبلغ معامله در قرارداد خرید و فروش سهام استارتاپ

با وجود آنکه مبلغ در این نوع قراردادهای خرید و فروش توافقی است، اما باز هم لازم است طرفین مبلغ توافق شده بین خود را نیز در متن قرارداد ذکر کنند. باید تمامی مفاد قانونی جهت تنظیم این نوع قراردادها رعایت شود. در غیر این صورت با بروز هرگونه مشکل و اختلافی فی ما بین طرفین قرارداد، هیچ یک نمی توانند از حقوق خود دفاع کنند. آنها باید حتماً مبلغی که برای انتقال سهام به سرمایه گذار جدید تعیین شده است را در قرارداد ذکر کنند.

جمع بندی 

بدون تردید شما هم متوجه این مسئله شده اید که تنظیم قراردادهای خرید و فروش تا چه میزان از حساسیت برخوردارند. این نوع قراردادها امروزه بسیار متداول هستند و بیشتر استارتاپ های جدید و قدیم، برای واگذاری سهام خود نیاز به استفاده از آن دارند. اما از آنجایی که سهامداران و خریداران معمولاً انسان های معمولی هستند و از قوانین و مقررات قانونی اطلاعاتی ندارند، باید زیر نظر افراد متخصص اقدام به تنظیم قرارداد خرید و فروش سهام نمایند.

البته آنها می توانند اقدام به خرید قرارداد خرید و فروش سهام استارتاپ از پیش تنظیم شده نمایند؛ که با نهایت دقت و حساسیت توسط وکلا و کارشناسان حقوقی ابزار حقوق تنظیم شده است. این نوع قراردادها کاملا قانونی هستند و قابلیت استناد در محاکم قانونی را دارند. پس طرفین قرارداد می توانند با تهیه آنها سرعت روند معاملات خود را افزایش دهند و از قانونی بودن قراردادی که امضا کرده اند نیز، اطمینان حاصل نمایند.