مبحث ایجاب در یونیدوغا و بیع بین المللی

مقایسه‌ی تطبیقی مبحث ایجاب در یونیدوغا، بیع بین المللی و حقوق ایران
5/5 - (1 امتیاز)

مقایسه‌ی تطبیقی مبحث ایجاب در یونیدوغا، بیع بین المللی و حقوق ایران

مقایسه‌ی تطبیقی مبحث ایجاب در یونیدوغا، بیع بین‌المللی و حقوق ایران

قرارداد ممکن است با قبول یک ایجاب یا رفتار طرفین آن چنان که برای نشان دادن توافق کافی باشد منعقد شود.

1.ایجاب و قبول

مطابق این اصل توافق طرفین می تواند به خودی خود برای انعقاد قرارداد کافی باشد (رجوع کنید به ماده 3.1.2) مفاهیم ایجاب و قبول به طور سنتی برای تعیین این مطلب به کار گرفته می شوند که آیا طرفین به توافق رسیده‌اند یا نه اگر پاسخ مثبت باشد این توافق چه وقت صورت گرفته است.

2.رفتار برای نشان دادن توافق کافی است

در رویه تجاری قرارداد‌ها به ویژه هنگامی که با معاملات پیچیده مرتبط اند اغلب بعد از مذاکرات طولانی که در آن ها توالی مشخص ایجاب و قبول وجود ندارد منعقد می شوند. در اینگونه موارد تعیین اینکه آیا توافقی قراردادی حاصل شده یا نه، و اگر شده توافق مزبور چه زمان صورت گرفته، ممکن است دشوار باشد. بر طبق ماده ی فوق می توان نظر داد که قرارداد منعقد شده است حتی اگرکه لحظه ی تشکیل قرارداد را نتوان تعیین کرد به این شرط که رفتار طرفین برای نشان دادن توافق کافی باشد  برای تعیین اینکه آیا دلیل و مدرک کافی مبنی بر قصد طرفین برای التزام به قرارداد وجود دارد یا نه  رفتار طرفین باید بر طبق معیار هایی تفسیر شود که در ماده ی 4.1 و ماده های بعد ازآن بیان می شود.

3.انعقاد خود به خودی قراردادها

نحوه ی بیان ماده ی فوق به قدر کافی موسع است تا مواردی را نیز پوشش دهد که به اصلاح انعقاد خود به خودی قراردادها خوانده می شود یعنی مواردی که در آن ها طرفین توافق می کنند از سامانه هایی استفاده کنند که قادر به راه اندازی اقدامات خودکار الکترونیک است که بدون مداخله ی یک شخص حقیقی می تواند به انعقاد قرارداد منجر شود.

ماده 2.1.2

پیشنهاد برای انعقاد قرارداد در صورتی موجد ایجاب است که به حد کافی قطعی و بیانگر قصد ایجاب دهنده برای التزام در صورت قبول ایجاب باشد

در تعریف ایجاب برای متمایز ساختن آن از سایر ارتباط هایی که یک طرف در جریان مذاکراتی برقرار می سازد که با در نظر داشتن انعقاد یک قرارداد آغاز شده اند، در این ماده تکالیف دوگانه زیر مقرر شده است:

ایجاب باید به قدر کافی قطعی و معین باشد تا اجازه ی انعقاد قرارداد را با قبول صرف بدهد و قصد ایجاب دهنده برای التزام در صورت قبولی را خاطرنشان سازد.

1.قطعیت و تعیین ایجاب

از آنجا که قرارداد با صرف قبول ایجاب منعقد می شود شروط توافقی آتی باید با قطعیت کافی در خود ایجاب بیان شوند. تعیین اینکه آیا ایجاب مورد نظر این تکلیف را برآورده می‌سازد یا نه با شروط کلی انجام شدنی نیست. حتی شروط اساسی, مانند توصیف دقیق کالاها یا خدماتی که قرار است تحویل یا انجام شوند, مبلغی که قرار است برای آن ها پرداخت شود , زمان و محل اجرای تعهد و غیره, ممکن است به شکل تعیین نشده در ایجاب باقی بمانند بدون آنکه لزوما به کفایت قطعیت و تعین آن صدمه ای وارد آورند همه چیز بستگی به آن دارد که آیا ایجاب دهنده با دادن ایجاب و مخاطب ایجاب با قبول آن قصد انعقاد یک توافق الزام آور را دارند یا نه؛ و اینکه آیا میتوان با تفسیر متن توافق, مطابق با ماده ی 4.1 و مواد بعد از آن شروط مورد نیاز را تعیین کرد و یا بر طبق ماده های 4.8 یا 5.1 شروط مورد نظر را فراهم آورد یا نه. علاوه بر این میتوان با ارجاع به رویه های مستقر شده (جا افتاده) بین طرفین یا به عرف های تجاری (ماده ی 1.9) بر عدم قطعیت و تعین غلبه کرد ؛ همچنین می توان این کار را با ارجاع به مقررات مشخصی انجام داد که در سایر قسمت های (اصول) موجودند.

  1. قصد ملتزم بودن

معیار دوم برای تعیین اینکه آیا یک طرف, ایجابی برای انعقاد قرارداد ارائه کرده است یا صرفا مذاکراتی را آغاز می کند, قصد آن طرف به ملتزم بودن در صورت قبولی است. از آنجا که چنین قصدی به ندرت صراحتا اعلام می شود, اغلب باید آن را از اوضاع و احوال هر قضیه برداشت کرد. نحوه ی ارایه پیشنهاد از سوی طرف مقابل (برای مثال تعریف صریح آن به عنوان ایجاب یا صرف اعلام قصد ) دلالتی اولیه هر چند غیر قطعی, بر قصد محتل را فراهم می آورد. آنچه از اهمیت بیشتری برخوردار است, مفاد پیشنهاد و طرف خطاب های آن است. به بیان کلی, هرچه پیشنهاد مفصل تر و قطعی تر باشد, احتمال تلقی آن به عنوان ایجاب بیشتر است. پیشنهادی که به یک یا چند نفر مشخص خطاب شده, در مقایسه با پیشنهادی که خطاب به عموم مردم است, با احتمال بیشتری با عنوان ایجاب در نظر گرفته می شود.

یک پیشنهاد ممکن است همه شروط اساسی قرارداد را داشته باشد و با این وجود, در صورت قبولی, پیشنهاد دهنده را به این شرط که انعقاد قرارداد مشروط به رسیدن به توافق در مورد برخی نکات جزیی باشد که تکلیف آن ها در پیشنهاد معین نشده است ملتزم نسازد.(رجوع کنید به ماده ی 2.1.13)

ماده 14 (کنوانسیون بیع بین المللی کالا)

پیشنهاد انعقاد قرارداد که به یک یا چند شخص معین ارایه می گردد در صورتی ایجاب محسوب می شود که به اندازه کافی مشخص بوده و دال بر قصد التزام موجب در صورت قبول باشد. پیشنهاد هنگامی به اندازه ی کافی مشخص است که کالا را مشخص نموده و به طور صریح یا ضمنی مقدار و ثمن را تعیین نموده یا ضابطه ای برای تعیین آن مقرر نماید.

پیشنهادی که به غیر از یک یا چند شخص معین ارائه می گردد، بایستی صرفا دعوت به ایجاب تلقی شود، مگر اینکه خلاف آن وضوحاً توسط شخصی که پیشنهاد را ارائه میکند اعلام شود.

ماده ی 14 کنوانسیون در بند 1 به تعریف ایجاب پرداخته و در بند 2 به حکم ایجابی که نسبت به عموم ارائه میگردد تصریح نموده است.

1.شرایط ایجاب نافذ

بدیهی است که هر پیشنهادی را نباید به عنوان ایجاب تلقی نمود در همین راستا بند 1 ماده ی 14 کنوانسیون شرایط ایجابی را که در صورت قبول منجر به انعقاد قرارداد می شود مشخص نموده است. مطابق با بند 1 ماده 14 پیشنهاد انعقاد قرارداد به یک یا چند شخص معین در صورتی ایجاب محسوب می شود که به اندازه کافی مشخص بوده و دلالت بر قصد التزام موجب در صورت قبول داشته باشد. بنابراین برای ایجاب تلقی شدن یک پیشنهاد تحقق دو شرط اساسی ضروری است. اولا پیشنهاد کننده باید قصد التزام داشته باشد ثانیاً پیشنهاد مزبور باید به اندازه کافی مشخص باشد.

2.مشخص نمودن کالا

باید توجه داشت که میزان مشخص بودن کالا بسته به نوع کالای موضوع پیشنهاد متفاوت خواهد بود. بنابراین پیشنهادی که صرفا به وصف کلی کالا اشاره دارد، در حالی که کالای مزبور در اندازه ها یا کیفیت های مختلف وجود دارد ممکن است نتواند کالا را به اندازه کافی مشخص نماید.

3.مشخص نمودن مقدار کالا

همانگونه که بند 1 ماده 14 صراحت دارد تعیین مقدار کالا می تواند به طور صریح یا ضمنی انجام پذیرد.

در ارزیابی اینکه آیا طرفین به طور ضمنی مقدار کالا را تعیین نموده اند یا نه، باید به تمام اوضاع و احوال قضیه از جمله مذاکرات میان طرفین رویه معمول به میان آن ها و عرف ها و رفتار بعدی طرفین توجه کرد.

حقوق ایران

در قانون مدنی ایران باب مستقلی راجع به احکام ایجاب و قبول اختصاص داده نشده است. برای پر کردن خلا موجود با استفاده از متون حقوقی و مطالعات تطبیقی احکامی را برای ایجاب و قبول بیان نموده اند.

در قانون مدنی ما نیز قصد انشا به عنوان عنصر سازنده عقد معرفی شده است .به موجب ماده ی 191 قانون مدنی: عقد محقق می شود به قصد انشا به شرط مقرون بودن به چیزی که دلالت بر قصد کند.

بر این اساس برای تحقق قرارداد ضرورت دارد که طرفین قصد ایجاد التزام داشته باشند و اراده ی واقعی آنان بر وقوع عقد تعلق پذیرد. اما چنانچه نتوان از بیان عبارت طرفین چنین استنباطی را به عمل آورد به استناد اصل عدم وقوع، عقد منتفی است. در حقوق اسلام نیز قاعده مشهور (العقود تابع للقصود) دلالت بر این امر دارد. پس هنگامی که طرفین هنگام ادای جملات و عباراتی که به منزله ی مذاکرات مقدماتی است قصد التزام به مفاد قرارداد را ندارند، عقد منعقد نمی شود و مذاکرات یاد شده بی اثر است.

در حقوق ایران تحقق عقد نیازمند اراده ی واقعی هر دو طرف عقد است و چنانچه احراز شود یک از آن دو قصد انشا عمل حقوقی را نداشته عقدی واقع نخواهد شد بنابراین صرف تمایل به انعقاد قرارداد از سوی طرفین نمی‌تواند برای تشکیل عقد کافی باشد.

در تعریف ایجاب اظهار عقیده شده است (ایجاب اعلام اراده کسی است که دیگری را بر مبنای معینی به عقد بستن می خواند بدین گونه که اگر پیشنهاد مورد قبول قرار گیرد هر دو به مفاد آن پایبند می باشند). بنابراین مذاکرات و گفت و گوهای طرفین قبل از ایجاب و قبول نمی تواند به منزله ی ایجاب و قبول تلقی شود.

بررسی اجمالی استقلال و بی طرفی داوران

ماده 2.1.3

ایجاب وقتی نافذ میگردد که مخاطب ایجاب آن را وصول کند.

ایجاب را در صورتی می توان پس گرفت که درخواست پس گرفتن ایجاب, قبل از ایجاب یا هم زمان با آن از سوی مخاطب ایجاب وصول شود حتی در حالتی که ایجاب قطعی و غیر قابل رجوع است.

1.چه وقت ایجاب نافذ می شود؟

در بند 1 ماده ی فوق که عینا از ماده ی 15 کنوانسیون ملل متحد درباره ی قراردادهای فروش بین المللی کالا برگرفته شده است که ایجاب هنگامی نافذ می شود که به مخاطب واصل می شود (برای تعریف اصطلاح واصل می‌شود رجوع کنید به بند (3) ماده 10_1 ).

تعیین زمانی که ایجاب نافذ می شود، مهم است؛ زیرا از این طریق لحظه ی دقیقی که از آن به بعد، مخاطب ایجاب می تواند ایجاب را بپذیرد، مشخص و بدین ترتیب، ایجاب دهنده به طور قطعی در برابر قرارداد پیشنهادی ملتزم می شود.

2.پس گرفتن ایجاب

اما دلیلی دیگری نیز وجود دارد که چرا در عمل، تعیین لحظه ای که در آن، ایجاب نافذ می شود، مهم است. در واقع تا آن زمان ایجاب دهنده آزاد است که نظرش را عوض کند و تصمیم بگیرد که اصلا قرارداد را منعقد نکند یا ایجاب اولیه را با ایجاب جدیدی جایگزین سازد، صرف نظر از اینکه قصد وی این بوده که ایجاب قابل رجوع باشد یا نه.

تنها شرطی که در این زمینه وجود دارد این است که مخاطب ایجاب قبل یا همزمان با مطلع شدنش از ایجاب اولیه از قصد ایجاب دهنده مبنی بر تغییر ایجاب مطلع شود. در بند (2ماده ی فوق) با بیان صریح مطلب مذکور آشکار می شود که باید بین پس گرفتن و رجوع از ایجاب تمایزی قایل شد قبل از اینکه ایجاب نافذ شود همواره می توان آن را پس گرفت اما این مطلب که آیا می توان از آن رجوع کرد یا نه (رجوع کنید به ماده ی 2.1.4) فقط از لحظه ای مطرح می شود که ایجاب نافذ شده است.

ماده15(کنوانسیون بیع بین المللی)

ایجاب هنگامی که به مخاطب ایجاب واصل می گردد نافذ می شود.

ایجاب حتی در صورتی که غیر قابل رجوع باشد قابل انصراف است مشروط بر اینکه انصراف قبل یا همزمان با ایجاب به مخاطب واصل شود.

مطابق با بند1 ماده 15 کنوانسیون ایجاب از هنگامی که به مخاطب آن واصل می شود نافذ میگردد. در واقع صرف تحقق شرایط ماده 14 کنوانسیون کافی نبوده و برای اینکه امکان انعقاد قرارداد با قبول مخاطب ایجاب وجود داشته باشد ایجاب باید به مخاطب آن واصل گردد. در این خصوص کنوانسیون از قاعده ی وصول پیروی نموده است و یکی از آثار این قاعده آن است که پس از ارسال و قبل از وصول ایجاب ممکن است موجب تغییر داده و بخواهد از ایجاب خود برگردد و بنابراین ضروری است که زمان نفوذ ایجاب را تعیین نمود.

تعیین زمان نفوذ ایجاب  از دو جهت حایز اهمیت است: اولا از این جهت که پس از نفوذ ایجاب دیگر امکان انصراف از آن مقدور نیست و فقط می توان تحت شرایط مقرر در مادی 16 از آن رجوع نمود. ثانیاً از این جهت که مخاطب ایجاب فقط در صورتی می تواند با قبول ایجاب عقد را واقع سازد که ایجاب نافذ شده باشد.

نفوذ ایجاب منوط به این است که ایجاب به مخاطب واصل گردد. مطابق ماده 24 ایجاب هنگامی به مخاطب واصل می شود که شفاها به اطلاع وی رسانده شود یا به طریق دیگر به شخص او به محل تجارت یا به نشانی پستی وی تحویل داده شود و چنانچه محل تجارت و نشانی پستی نداشته باشد به محل سکونت عادی او تحویل گردد.

حقوق ایران

همچنان که قبلا گفته شد در قانون مدنی ایران اشاره ای به قواعد ایجاب و قبول نشده و ذکری از انصراف یا رجوع از ایجاب نیز به عمل نیامده است. با این حال اکثر حقوق دانان این موضوع را مطرح نموده اند . در مقابل برخی از نویسندگان به طور ضمنی موضوع انصراف از ایجاب را مطرح کرده اند که مادامی که ایجاب به مخاطب آن نرسیده باشد می توان از آن انصراف نمود. (ناصر کاتوزیان، قواعد عمومی قراردادها،ج1).

شاید دلیل سکوت حقوق دانان ما از این امر ناشی می شود که اصولا مادامی که ایجاب مورد قبول واقع نشده باشد قابل رجوع بوده و تفاوتی بین موردی که ایجاب به مخاطب آن واصل شده باشد یا نه قایل نشده اند.

چرا باید از خدمات ابزارحقوق استفاده کنیم

برای انعقاد هر نوع قراردادی، وکالتنامه، اظهارنامه، تعهدنامه، دادخواست، شکوائیه و… باید نسبت به قوانین آن به صورت کامل آگاه باشیم. عدم رعایت هر یک از موارد قانونی، باعث به وجود آمدن خسارت‌های سنگین برای هر یک از طرفین قرارداد خواهد شد. لذا انعقاد چنین اوراقی باید توسط وکلا یا کارشناسان حقوقی صورت پذیرد. ضمناً استفاده از پیش‌نویس های آماده هر اوراقی‌ باعث صرفه جویی در وقت و هزینه می گردد.

جدیدترین محصولات

قرارداد دورکاری با مدت معین قرارداد دورکاری با مدت معین، همانط...

71,000 تومان

قرارداد کار موقت با مدت معین قرارداد کار موقت با مدت معین همان...

71,000 تومان

قرارداد کار ساعتی با مدت معین قرارداد کار ساعتی با مدت معین هم...

69,900 تومان

مقدمه در رابطه با تمکین زوجه اگر شما با ماده‌ها و تعاریف موجود...

69,900 تومان
مقالات مرتبط

داوری موردی و سازمانی؛ ۶ تفاوت مهم که قبل از انتخاب آن باید بدانید! یکی از روش هایی که مردم جه...

شیوه‌های جایگزین حل و فصل اختلافات (ADR) چیست؟ روش هایی که می توان به عنوان جایگزین برای حل و ...

تفاوت داوری داخلی و بین المللی چیست؟ داوری داخلی و بین المللی، دو مورد از انواع روش های داوری ...

دیدگاه شما

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دلیل بازگشت وجه