حقوق زنان در واقع به اصولی اشاره دارد که مربوط به آزادی و حقوق آن‌ها در زندگی در تمامی سنین است. این حقوق ممکن است به اشکال مختلفی مانند قوانین، رسوم و اخلاقیات در یک جامعه شناخته شود. شاید با خود فکر کنید که با وجود برقرار بودن قوانین حقوق بشر، چرا بحث حقوق زنان به صورت مجزا بحث می‌شود. اگر دقت کنید، مسائل عمومی مانند بحث حقوق بشر شامل تمامی انسان‌ها، چه مرد و چه زن، می‌شود، ولی متأسفانه به دلایل مختلف فرهنگی و تاریخی حقوق این دسته از انسان‌ها یعنی دختران و زنان نسبت به مردان همواره کمرنگ‌تر دیده می‌شود. در مبحث حقوق زنان موارد بسیاری مانند خودمختاری، تمامیت بدنی، حق دستمزد برابر، حق تحصیل، حق کار، حق مشارکت، حق سرپرستی و مدیریت، حق مذهبی و حق ازدواج وجود دارد که ما در این‌جا به برخی از این موارد اشاره خواهیم کرد.

تاریخچه حقوق زنان در ایران

اگر مطالعۀ اندکی در مورد تاریخ باستان ایران داشته باشید، حتماً خواهید دانست که در دورۀ ساسانیان زن جایگاه ویژه‌ای داشت و دارای یک شخصیت حقوقی بود. در آن زمان حقوق مرد و زن برابر دانسته می‌شد و تفاوتی از نظر حقوقی بین زن و مرد وجود نداشت. به عنوان مثال، در زمان ازدواج نظر دختر باید دریافت می‌شد و پدر خانواده حق نداشت تا دختر خود را مجبور به ازدواج با فردی کند. هم‌چنین در زمان فوت پدر، سرپرست خانواده به بانوی خانه می‌رسید و تمام ارث به او منتقل می‌شد. همچنین زنان و دختران این حق را داشتند تا در کارهای اقتصادی مشارکت داشته باشند و بدون سرپرست و قیم در دادگاه‌ها با میزان مساوی شهادت دهند.

حقوق زنان امروز

باید بدانید که طبق اصل بیستم قانون اساسی ایران، مرد و زن به شکلی یک‌سان تحت حمایت قانون خواهند بود و از منظر کلیۀ حقوق سیاسی، انسانی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی از حقوقی برابر برخوردار خواند بود. شایان ذکر است که اصل بیست و یکم هم مرتبط به حقوق زنان است و در آن برابری مرد و زن مطرح شده‌است. البته خود شما شاهد خواهید بود که تا به امروز، چه میزان از این حقوق برابر محقق شده‌است و چه میزان راه طولانی برای تحقق همۀ این موارد در پیش است.

نیازی نیست تا زمان زیادی را صرف کنید تا متوجه نابرابری‌ها بین زنان و مردان در قوانین و سیاست‌گذاری‌ها باشید. مواردی هم‌چون برابر نبودن حقوق و دست‌مزد، نیازمند بودن اذن شوهر در زمان خروج همسر از کشور، عدم اجازۀ ورود بانوان به ورزشگاه‌ها و مواردی از این دست همگی گویای همه چیز است. حال این مسئله تنها بخشی از موارد بی‌شماری است که وجود دارد. امروزه در دنیا زنان بسیاری وجود دارند که روی این مسائل مانور می‌دهند و از طرق مختلف در پی به حداقل رساندن این نابرابری‌ها هستند.

حقوق زنان در چشم‌انداز آینده

شاید از خود بپرسید که چرا ما به حقوق زنان نیاز داریم. چرا به غیر از قوانین مربوط به حقوق بشر، باید برای زنان قوانینی مجزا و حقوقی مشخص بازتعریف کنیم، در حالی که حقوق بشر شامل تمامی انسان‌های روی کرۀ زمین می‌شود و بحث جنسیتی در آن هیچ‌گاه مطرح نیست. مسلماً زنان مانند مردان نیازمند برآورده شدن عدم وجود تبعیض، حق زندگی، حق آزادی، حق داشتن حریم خصوصی، حق دسترسی به مسائل مرتبط با سلامت و بهداشت، حق استفاده از شرایط زندگی مناسب، حق امنیت و بسیاری از موارد دیگر هستند.

درست است که برای بهبود وضعیت حقوق زنان در جهان حرکت‌های خوبی شکل گرفته و پیشرفت‌هایی حاصل شده‌است که باعث شده تا خشونت علیۀ زنان کمی کاهش پیدا کند، ولی هم‌چنان قوانینی مانند کودک همسری، ختنۀ زنان، قتل‌های ناموسی و موارد بسیاری هنوز در جهان وجود دارد که سایۀ سنگین آن بر روی همه زنان و دختران افکنده شده‌است. همین مسائل سخت و پیچیده که هنوز بشر نتوانسته است آن را حل کند و گام‌های اساسی و بزرگی را در این رابطه بردارد، باعث شده‌است که زنان به صورت خودجوش جنبش‌های مختلف فمینیستی و غیرفمینیستی تشکیل دهند تا بتوانند به دنبال حق و حقوق خود باشند تا شاید جهان به این سمت سوق پیدا کند که جایگاه زنان را دریابد و به آن ارج نهد. برای اطلاعات بیشتر در رابطه با جنبش‌های زنان و تاریخچه فمینیست می‌توانید به این سایت مراجعه کنید.

حقوق زنان چگونه نقض می‌شود؟

یکی از مواد نقض حقوق زنان نابرابری جنسیتی است. این نابرابری می‌تواند شامل خشونت مبتنی بر جنسیت باشد. متأسفانه زنان و دختران همواره در معرض خطر خشونت جنسی هستند و در طول تاریخ مشخص شده‌است که گاهی از این مسئله به عنوان سلاح جنگی نیز مورد استفاده افراطیون قرار می‌گیرد. همچنین خشونت جنسی و آزار و اذیت کلامی نیز جزو دیگر مواردی است که حقوق زنان را زیر پای می‌گذارد. همچنین تبعیض در محل کار که نشانۀ عمدۀ آن بحث عدم حقوق برابر بین زنان و مردان است که این مسئله هنوز در دنیا به وفور وجود دارد، مورد دیگری است که هم‌چنان حل‌نشده باقی مانده‌است. آمارها نشان می‌دهد که به طور متوسط زنان 77 درصد مردان در مشاغل یکسان حقوق دریافت می‌کنند که همین امر بعث جلوگیری استقلال زنان می‌شود.

چرا دفاع از حقوق زنان مهم است؟

همان طور که در بالا نیز اشاره شد، حقوق زنان همان حقوق بشر است و چیزی جز آن نخواهد بود، ولی مسلماً این مسئله نیازمند داشتن یک جامعۀ آزاد و برابر است تا همه مردان و زنان دارای حقوقی یکسان باشند. ناگفته پیدا است که حمایت از حقوق زنان، جهان را به مکان بهتری برای زندگی تبدیل خواهد کرد. این مسئله ثابت شده‌است، به طوری که در سازمان ملل متحد این مسئله بیان شده‌است که «برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان و دختران به تنهایی یک هدف نیست، بلکه کلید توسعه پایدار، رشد اقتصادی، صلح و امنیت است.»

سخن پایانی

در پایان باید به این نکته اشاره کنیم که زنان در جامعۀ کنونی سهم بیشتری را مطالبه می‌کنند. زنان ما در طول تاریخ نشان داده‌اند که می‌توانند انسان‌هایی توانمند باشند و در پست‌های مختلف مدیریتی نیز حضوری فعال داشته باشند. ما امیدواریم که در سال‌های آتی هر چه بهتر و بیشتر این حقوقِ کمرنگ‌شده زنان پررنگ‌تر شود و بانوان عزیز بتوانند در فعالیت‌های مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، ورزشی و هنری بیشتر خود را نشان دهند تا باعث رشد و پیشرفت روزافزون جامعۀ ایران شوند.

ابزار حقوق، کسب و کار شما را ایمن می کند تا در آینده دچار مشکل نشوید.