دادخواست چیست؟

نخستین گام در ارائه‌ و طرح یک دعوی در دادگستری، ارائه‌ی دادخواست به  دادگاه است. به عبارت ساده‌تر هر شخص حقیقی و حقوقی که قصد طرح یک دعوی حقوقی در دادگاه را داشته باشد، در ابتدای امر باید یک دادخواست تنظیم کرده و به دادگاه ارائه کند.

دادخواست یک برگه‌ با فرمت مخصوص است که به صورت چاپ شده باید آن را تهیه کنید و سپس به دقت و با اطلاعات درست پر کرده و به دادگاه ارائه کنید. روش تنظیم و ارائه‌ی دادخواست در پیروزی یک دعوی  اهمیت بسیار زیادی دارد. در این مقاله نکاتی که باید در حین پر کردن دادخواست و ارائه‌ی آن به دادگاه باید رعایت کنید ارائه شده است.

اهمیت دادخواست در دعوی حقوقی

در دعاوی کیفری شکایت‌نامه را می‌توان روی هر برگه‌ای تنظیم نموده و به دادگاه ارائه کرد. این در حالی است که در دعاوی حقوقی درخواست رسیدگی فقط و فقط با تنظیم و ارائه‌ی دادخواست انجام می‌شود. در مراحل اولیه خواهان دعوی باید دادخواست را به دادگاه ارائه کند. چنانچه؛ دادخواست به درستی پر نشده باشد، در همان ابتدای امر قرار رد درخواست توسط دادگاه صادر می‌شود.

در ماده‌ی 2 قانون آیین دادرسی مدنی آمده است که دادگاه فقط در صورت ارائه‌ی دادخواست از سمت خواهان دعوی، می‌تواند به یک دعوی رسیدگی کند. دادخواست باید توسط خود شخص و یا اشخاص، وکیل قانونی و یا نماینده‌ی قانونی آن‌ها به دادگاه ارائه شود تا مورد بررسی قرار بگیرد.

همچنین در ماده‌ی 48 آیین دادرسی مدنی آمده است که شروع رسیدگی به یک دعوی با ارائه‌ی دادخواست به دادگاه، آغاز می‌شود.

محل دریافت و ارائه‌ی دادخواست

برگه‌ی دادخواست را باید از محل فروش اوراق قضایی تهیه کرد و پس از پر کردن باید به دادگاه صالح ارائه کرد. فایل برگه‌ی دادخواست در سایت‌های فروش اوراق قضایی موجود است و می‌توان با مراجعه به این سایت‌ها برگه‌ی دادخواست را دانلود و پرینت کرد. در نقاطی که دادگاه دارای چند شعبه است، برگه‌ی دادخواست باید تحویل شعبه‌ی یک دادگاه شود.

در نظر داشته باشید که سایت ابزار حقوق، دادخواست مربوط به دعوی‌های مختلف که بسیار متداول هستند مانند دادخواست تخلیه‌ی منزل و … را به صورت آماده و پر شده موجود دارند و شما با پرداخت هزینه‌ای اندک این دادخواست‌ها را که توسط وکلای با تجربه پر شده است خریداری می‌کنید.

 تنظیم دادخواست به چه صورت است؟

تنظیم دادخواست مانند تنظیم لایحه می‌تواند توسط خود شخص و یا اشخاص ذینفع و یا وکیل و نماینده‌ی قانونی وی انجام شود. در ماده‌ی 51 قانون آیین دادرسی مدنی نحوه‌ی تنظیم دادخواست به قرار زیر آمده است.

دادخواست باید شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، سن، آدرس محل اقامت و شغل خواهان باشد. در صورتی که دادخواست توسط وکیل تنظیم می‌شود، باید مشخصات وکیل نیز در دادخواست ذکر شود. همچنین مشخصات خوانده مانند نام و نام خانوادگی و آدرس محل اقامت او باید در دادخواست ذکر شود.

در صورتی که آدرس محل اقامت خوانده موجود نباشد و به عبارتی شخص مذبور مجهول المکان باشد، خواهان باید یک بار در روزنامه آگهی منتشر کند و در صورت عدم مراجعه‌ی خوانده، دادگاه به صورت غیابی تشکیل شده و حکم صادر می‌شود.

پس از درج مشخصات قسمتی برای درج خواسته در دادخواست مشخص شده است که تنظیم این بخش از اهمیت زیادی برخوردار است. در صورتی که تجربه‌ی کافی در این زمینه ندارید، حتماً تنظیم دادخواست را به یک وکیل و یا یک مشاور حقوقی با تجربه بسپارید.

در بخش درج خواسته باید خواسته‌ی خواهان به صورت دقیق درج شود. برای مثال اگر از شخصی طلبی داریم به صورت کامل مبلغ و میزان آن باید نوشته شود.

در بخش دیگر دادخواست ادله و دلایل خواهان برای خواسته درج می‌شود. برای مثال در صورتی که از شخصی طلبی داریم در قیمت ادله باید رسید و یا چک را باید درج کنیم. یا اگر درخواستی داریم باید دلایل درخواست را به صورت دقیق ارائه دهیم. برای مثال برای درخواست تمکین حتماً باید کپی سند ازدواج ضمیمه‌ی دادخواست ارائه شود.

قسمتی دیگر نیز تحت عنوان شرح دادخواست وجود دارد که در آن، توضیحاتی کلی در مورد دادخواست و خواسته نوشته شده و دلایل و مستندات نیز به صورت دقیق آورده می‌شوند.

عدم تنظیم صحیح دادخواست

عدم تنظیم دقیق دادخواست می‌تواند عواقب بدی به دنبال داشته باشد. در همان ابتدای امر ممکن است قرار رد دادخواست صادر شود. در بسیاری موارد پس از تشکیل دادگاه و عدم موفقیت دادخواست، در صورتی که تهمتی به شخص خوانده وارد شده باشد و یا توهینی در دادخواست صورت گرفته باشد، وی می‌تواند تحت عنوان اعاده حیثیت شکایت کند. به همین دلیل در صورتی که تجربه کافی برای تنظیم صحیح دادخواست ندارید، حتماً به یک وکیل و یا مشاور حقوقی مراجعه کنید.

قرار ابطال دادخواست چیست و پس از آن چه باید کرد؟

پس از ارائه‌ی دادخواست به دادگاه در صورتی که دادخواست به درستی تنظیم نشده باشد و یا به دلایل دیگری مانند کافی نبودن شواهد و مدارک، دادگاه قرار ابطال دادخواست را صادر می‌کند. در این حالت در صورتی که خواهان هنوز در اقامه دعوی اصرار داشته باشد، می‌تواند مجدداً دادخواست را تنظیم نموده و به دادگاه ارائه کند. با صدور قرار ابطال دادخواست، دادخواست از روند رسیدگی خارج می‎شود.

ارائه پیوست به دادخواست

پیوست‌های دادخواست، ضمائم، مدارک و شواهدی هستند که به همراه دادخواست باید به دادگاه اراده شوند. این ضمائم باید کپی مدارک باشند و کپی برابر اصل بودن آن‌ها تأیید شده باشد. کپی برابر اصل بودن مدارک هم در دفتر دادگاه و هم در ادارات ثبت اسناد یا دفتر اسناد رسمی قابل تأیید است.

برای مثال اگر خانمی برای دریافت نفقه و حقوق خود دادخواستی را تنظیم و به دادگاه ارائه کند باید مدارکی دال بر ازدواج وی و همسرش را نیز ارائه کند. این مدارک شامل کپی شناسنامه، کارت ملی و سند ازدواج است.

بر اساس قانون کلیه‌ی مدارک باید در دو نسخه تنظیم شده و به دادگاه ارائه شود. در صورتی که خوانده بیش از یک نفر باشد، تعداد نسخه‌های تنظیم شده به تعداد خوانده‌ها به علاوه‌ی یک نفر است.