انواع آزادی در حمل و نقل هوایی (freedoms of the air)

در مقاله قبل گفتیم که نمونه موافقت نامه هایی ارائه شده است که کشورهای عضو می توانند توافقات خود را بر اساس آن تنظیم کنند:

•   موافقت‌نامه خدمات عبور هوایی  (International air services transit agreement)

که به آزادی‌های دوگانه معروف بود که کشورها می‌توانند برای مقاصد غیر تجاری،موارد اضطراری و غیر قابل پیش بینی توافق کنند که هواپیماهایشان در کشورهای دیگر بنشیند مانند سوخت گیری و تعمیرات و رفع نقص

• موافقت‌نامه حمل و نقل هوایی بین المللی (International air transport agreement)

اگر کشورها این دو موافقت نامه را امضا کنند به خصوص دومین موافقت نامه می توانند از آزادی های 3 گانه نیز استفاده کنند یعنی موافقت نامه اول آزادی های دوگانه و موافقت نامه دوم آزادی های سه گانه را  نیز در بر دارد.

از این آزادی‌ها به freedoms of the air (آزادی هوانوردی) یاد می کنند.

این آزادی ها مجموعه ای از حقوق هوانوردی تجاری هستند که ممکن است یک کشور به کشور دیگر اعطا کند تا در هوای یک کشور تردد کند و یا در سرزمین یک کشور فرود بیاید. این آزادی ها به دنبال کنوانسیونی شیکاگو به این شکل  مدون درآمد.

• آزادی اول و دوم

مربوط به عبور ترانزیت از هوای یک کشور است بنابراین اگر کشورها بهم اجازه دهندکه هواپیماهایشان از فراز یک کشور عبور کند یعنی از نقطه ای وارد شود و از نقطه دیگر از هوای آن کشور خارج شود، این موضوع باید تحت این آزادی بین آن‌ها امضا شود که این آزادی تحت مواققت نامه اول به همراه آزادی دوم آورده شده است. در واقع آزادی دوم حق اضافه‌ای را اعطا نمی کند بلکه صرفاً برای تسهیل آزادی اول آورده شده است که اگر هواپیمایی با داشتن آزادی اول از فراز کشوری عبور میکند و در بین مسیر با مشکلی ناگهانی رو به رو شود مثلا دچار نقص فنی، اقدام تروریستی و اتمام سوخت و یا… شود و مجبور شود به صورت پیش بینی نشده ای فرود بیاید آزادی دوم این امر را امکان پذیر می کند.در واقع این دو آزادی باید باهم دیگر باشند.پس آزادی دوم نشست و برخاست برای مقاصد غیر تجاری و غیر حمل و نقلی است.

این دو آزادی معمولاً بین دو کشوری که بر فراز هم رفت و آمد دارند امضا می شود. پس اگر دو کشور اصلاً از فراز یکدیگر عبوری ندارند احتیاجی به این توافق نامه ندارند.

• آزادی سوم و چهارم

حالتی است که از کشور خود مسافر و بار را به کشور دیگر برسانی مثلا از تهران به لندن در این حالت نیاز به موافقت نامه ای داریم که آزادی سوم را در بر داشته باشد.در واقع نیاز به این آزادی و مجوز می باشد. مجوز را معمولا دولت ها به یکدیگر می دهند ولی آزادی را به ایر لاین ها می دهند ولی اقدامات از طریق نماینده های دو دولت ها انجام می‌شود.

معمولا آزادی سوم و چهارم با هم اعطا می شوند. که در واقع آزادی چهارم شامل سوار کردن مسافر از کشور مقصد و بازگشت به کشور مبدا و محل ثبت است یعنی مسافر را به مقصد تهران سوار کند. (تهران،لندن-لندن،تهران)

• آزادی پنجم

معمولا آزادی سوم وچهارم یک اقدام اقتصادی به نفع دو کشور است یعنی هردو مبدا و مقصد نفع میبرند. اما آزادی پنجم بیشتر یک طرفه است به این معنا که یک طرف هواپیمای خود را میبرد به کشور دیگری که محل ثبت هواپیما نیست ودر آن کشور مسافر ها را سوار کند به مقاصد کشورهای دیگر ببرد. به ندرت کشورها چنین کاری میکنند زیرا عملا اقتصاد خود را دچار مشکل میکنند مثلا زمانی قرار بود قطر ایر ویز که محل ثبتش کشور قطر است به ایران بیاید و مسافرین ایران را به سایر کشورها ببرد و در واقع به صورت اجاره‌ای نمی باشد بلکه تمام و کمال تمام امتیازات و بازار برای قطر ایر ویز است. پس این آزادی به گونه‌ای است که هواپیمای یک کشور به کشور دیگر رود از آنجا مسافر سوار کند و به کشور ثالثی ببرد و حتی بر عکس از کشور ثالث سوار کند و به کشور مبدأ بیاورد در حالیکه هیچ یک از کشورهای مبدأ و مقصد محل ثبت هواپیما نیستند.

آزادی‌های بعدی هنوز در هیچ کشوری جنبه اجرایی پیدا نکرده اند.

برای مطالعه‌ی قسمت دوم کلیک کنید.

ابزار حقوق آماده ارائه خدمات حقوقی به شما مردم عزیز ایران می‌باشد.