آیا می‌دانید منظور از صدور اسناد تجاری به نمایندگی + تعیین شخص مسئول چیست؟! مفهوم این امر واگذاری صدور سند از سمت اشخاص حقیقی یا حقوقی به نماینده‌ی قانونی خود، می‌باشد. برای این واگذاری مهم نیست که فرد مورد نظر شخص حقیقی یا شخص حقوقی باشد. در هر حال می‌تواند از این قانون استفاده کند. برای پی بردن به قواعد نمایندگی در صدور اسناد می‌توان از قواعد عام قانون مدنی در زمینه وکالت نیز بهره برداری نمود. امروز در بسیاری از موارد شاهد هستیم که حقوقدانان این نوع از نمایندگی را فقط منحصر به صدور سند نمی‌دانند. بسیاری از حقوقدانان این نمایندگی را در زمینه ضمانت و ظهرنویسی نیز جاری دانسته و از آن بهره برداری می‌نمایند.

صدور اسناد تجاری به نمایندگی یعنی چه؟!

قبل از هر چیز باید بدانید که صدور اسناد تجاری به نمایندگی + تعیین شخص مسئول ، یکی از مهمترین مباحث در حقوق و قانون مدنی می‌باشد. همانطور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم، بر اساس این قانون، نمایندگان قانونی در امر واگذاری صدور سند از جانب اشخاص حقوقی و حقیقی، تعیین می‌شوند. برای نمونه در برخی از شرکت‌ها می‌توان شاهد اعطای اختیار صدور چک از جانب شرکت به مدیر عاملان بود. همچنین در بسیاری از معاملات مختلف تجاری می‌توان شاهد ظهرنویسی چک توسط مدیر عامل شرکت نیز بود.

شخص مسئول در صدور اسناد تجاری به نمایندگی چه کسی است؟

حال این سوال برای بسیاری از مخاطبین پیش می‌آید که: پس از صدور اسناد تجاری به نمایندگی مسئول پرداخت آن چه کسی است؟! یا شخصی که سند تجاری را در دست دارد برای تادیه مطالبات خود باید به چه فردی مراجعه نماید؟! یکی از موارد بسیار مهم که در این زمینه باید مد نظر قرار داد، استفاده از مشاوره‌های تخصصی توسط افراد ذیصلاح است. به طور کلی وکیل هیچ مسئولیتی در زمینه پرداخت سند تجاری را در بر نخواهد داشت اما در این زمینه می‌توان شاهد وجود برخی از استثناها نیز بود. از جمله این استثناها عبارتند از:

1.  در صورتی که وکیل یا نماینده بدون دریافت اجازه قبلی اقدام به انجام کار نموده و یا از اختیارات دریافت شده در زمینه خاص، تجاوز نماید.
2. در زمان عدم تصریح توسط نمایندگی که این باور را برای طرف مقابل به همراه داشته باشد که نماینده خود صادر کننده‌ی سند است. در این صورت دارنده‌ی سند بر اساس ظاهر آن، وکیل را اصیل دانسته و جهت تادیه وجه، به وی مراجعه می‌نماید.
3. در برخی از قوانین اسناد تجاری (مانند ماده 19 در قانون تجارت برای صدور چک) گاهی صدور اسناد تجاری به نمایندگی، نه تنها صادر کننده‌ی سند تجاری بلکه صاحب حساب نیز ضامن پرداخت وجه خواهند بود.

به طور کلی تعهدات موجود در اسناد تجاری (که به نمایندگی صادر شده‌اند) متوجه نماینده نخواهد بود. توجه اصلی این تعهدات بر اصیل بوده است مگر در برخی از موارد خاص که به برخی از آنها اشاره شد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، می‌توانید به افراد ذیصلاح و متخصص، مراجعه نمایید.

مسئولیت‌ها و قواعد عام آن برای صدور سند تجاری به نمایندگی

با توجه به توضیحات ارائه شده، حتماً شما نیز به این امر مهم پی برده‌اید که در صدور اسناد تجاری به نمایندگی، نمایندگان از مسئولیت خاص برخوردار نخواهند بود. برای اینکه بتوان به یک تشخیص صحیح و ایده‎‌آل در این زمینه دست یافت، باید ابتدا به برخی از سوالات مبهم در ذهن خود پاسخ داد. برای پاسخ به این سوالات بهتر است نکات زیر را مد نظر قرار دهید:

1. توجه به مسئولیت اصیل و عدم مسئولیت نماینده
2. امکان شناسایی مسئولیت برای نماینده (نمایندگی افشا نشده، تجاوز از حدود اختیارات و یا نداشتن نمایندگی، مسئولیت خاص نماینده در برخی از مواد قانونی)

این امر فقط به اشخاص حقیقی بسنده نمی‌کند. بلکه در بسیاری از شرکت‌های تجاری نیز می‌توان شاهد حضور برخی از احکام بسیار ویژه بود. این احکام می‌توانند به راحتی موضوع صدور اسناد تجاری به نمایندگی را تحت تاثیر قرار دهند.

مسئولیت صدور اسناد تجاری به نمایندگی در شرکت‌های سهامی

زمانی که یک شخص در شرکت سهامی بدون برخورداری از مدیریت و یا نمایندگی از جانب شرکت اقدام به صدور اسناد تجاری به نمایندگی نماید، هیچ مسئولیتی متوجه شرکت سهامی نخواهد بود. همانطور که می‌دانید در شرکت‌های سهامی شاهد تشریفات و شرایط خاصی برای انتخاب مدیرعامل و هیئت مدیره شرکت هستیم. در برخی از مواقع مدیر عامل و یا هیئت مدیره شرکت سهامی بدون در نظر گرفتن تشریفات قانونی و شرایط خاص، انتخاب می‌شوند. برخی از آنها قبل از ابطال انتخاب، اقدام به صدور سند تجاری می‌نمایند که این امر می‌تواند تبعات قانونی قابل توجهی را برای آنها به همراه داشته باشد.

برای پی بردن به این تبعات قانونی می‌توان به احکامی که در مواد 126 و همچنین 135 قانون تجارت درج شده‌اند، مراجعه نمود. در برخی از موارد نیز مدیران این شرکت‌ها از حدود اختیارات خود تجاوز می‌نمایند. در این صورت نیز بر اساس ماده‌ی 118 قانون تجارت با فرد خاطی رفتار می‌شود.

مسئولیت صدور سند به نمایندگی در شرکت‌های دیگر

همانطور که می‌دانید امروزه شاهد فعالیت بسیاری از شرکت‌های مختلف با مسئولیت محدود و غیره، هستیم. حال این سوال پیش می‌آید که مسئولیت صدور اسناد تجاری به نمایندگی در این شرکت‌ها به چه صورت است؟! اگر بخواهیم به مواد قانونی خاص در این زمینه اشاره کنیم، می‌توان از ماده‌ی 105 قانون تجارت یاد کرد. در این قانون می‌توان شاهد محدودیت اختیارات مدیران در برخی از شرکت‌ها، بود. در این شرکت‌ها اگر مدیر شرکت در حدود اختیارات خود از صدور سند استفاده کند، با دو فرض قابل تفکیک مواجه خواهیم بود. در صورتی که تحدید اختیار وی در اساسنامه پیش بینی و تعیین شده باشد، صدور سند از طریق حساب مدیر انجام می‌شود. در صورتی که شاهد عدم تصریح تحدید اختیارات در اساسنامه باشیم، شرکت مسئول و موظف به صدور سند می‌باشد.

کلام آخر

با توجه به قوانین تعیین شده در قانون تجارت و همچنین با توجه به مواد مختلف، می‌توان گفت که: (در صدور اسناد تجاری به نمایندگی، اصیل از مسئولیت در برابر اسناد تجاری برخوردار بوده در حالی که نماینده، مسئولیتی ندارد.) با این حال برای اجرایی کردن این امر، بهتر است از تجربه، دانش و تخصص مشاوره‌های حرفه‌ای وب سایت ابزار حقوق در این زمینه، استفاده کرد. همچنین مراجعه به قانون تجارت و کسب اطلاعات کامل در این زمینه، بسی هوشمندانه تلقی می‌گردد.