آیا می‌دانید منظور از اسناد پرداختنی غیر تجاری + تفاوت اسناد تجاری و غیر تجاری چیست؟! اگر بخواهیم به تعریف کلی از اسناد تجاری اشاره کنیم، می توان با مجموعه اطلاعات بسیار زیادی مواجه شد. به طور کلی می‌توان گفت که: هر برگه‌ای که قابل استناد بوده و در مقام دفاع از اهمیت بالایی برخوردار باشد، با عنوان سند شناخته می‌شود. این نوع از اسناد برای بهره برداری ساده و کاربردی به دسته‌های زیر تقسیم بندی شده‌اند.

• اسناد رسمی و عادی
• اسناد پرداختنی تجاری و غیر تجاری

اسنادی که به صورت عادی در یک  معامله مورد استفاده قرار می‌گیرند، به تنهایی توانایی رسمیت نداشته و نمی‌تواند از دلایل اثبات در دعوا، شناخته شوند. این در حالی است که اسناد رسمی به جهت ثبت در دفترخانه‌ها به عنوان ادله‌های اثبات مورد استفاده قرار خواهند گرفت. موضوع بسیار مهم در این زمینه، تبدیل سند عادی به سند رسمی در دفترخانه‌ها و توسط مأمورین قانونی، است. همچنین اسناد پرداختنی در دسته‌های زیر دسته بندی شده و سپس مورد استفاده قرار خواهند گرفت.

• اسناد پرداختنی غیر تجاری
• اسناد پرداختنی تجاری

 برای اینکه بتوانید به اطلاعات کاملی در این زمینه دست یابید، بهتر است این اسناد را به طور کامل شناخته  و سپس اقدام به بهره‌برداری از آنها نمایید.

منظور از اسناد پرداختنی غیر تجاری چیست؟

قبل از اینکه بخواهیم به یک تعریف کامل از اسناد پرداختنی غیر تجاری بپردازیم، بهتر است اسناد پرداختنی را به طور کامل بشناسیم. منظور از اسناد پرداختنی همان گزارش تعیین شده‌ای از بدهی‌های یک موسسه یا شرکت به سازمانها و اشخاص دیگر می‌باشد. این گزارش در دفاتر موسسه یا شرکت به ثبت می‌رسند. اغلب این بدهی‌ها به صورت تجاری و یا غیر تجاری به ثبت خواهند رسید. اسنادی که به عنوان اسناد تجاری به ثبت رسیده‌اند، با مسائل تجاری و بازرگانی مواجه خواهند بود. برای نمونه شرکت‌ها برای وارد کردن مواد اولیه و یا دریافت اعتبار از موسسات مالی و غیره، اقدام به ارائه اسناد پرداختنی تجاری می‌نمایند. ثبت این اسناد به طور کامل و واضح در دفاتر شرکت یا موسسه انجام می‌پذیرد.

 در برخی از موارد این اسناد پرداختنی برای بدهی‌های تجاری صادر نخواهند شد. اغلب اسناد‌های پرداختنی تجاری مبالغ هنگفتی را در بر خواهند داشت. بنابراین برای پرداخت آن‌ها نیازمند استفاده از برنامه‌ریزی‌های دقیق (بر اساس سرمایه و درآمد موسسه یک شرکت) خواهیم بود. این در حالی است که اسناد پرداختنی غیر تجاری مبالغ کمتری را در بر داشته و به راحتی می توان برای پرداخت آنها اقدام به استفاده از برنامه‌های مناسب نمود. اسناد پرداختنی غیر تجاری از جمله اسنادی هستند که اهمیت بازرگانی نداشته و بهره‌برداری از آنها توسط تاجران، اشخاص حقوقی، تجاری، بازرگانان و غیره صورت نمی‌پذیرد. اگر بخواهیم به یک نمونه واضح از این اسناد اشاره کنیم، می‌توان از سند اجاره یک بنا یاد کنیم. از انواع این اسناد که در دفاتر شرکت یا موسسه به ثبت می‌رسند، عبارتند از:

• خرید ناهار برای کارکنان شرکت یا موسسه
• خرید برخی از لوازم اداری برای موسسه یا شرکت
• اجاره دفتر و …

تفاوت اسناد تجاری و غیر تجاری

یکی از موارد بسیار مهم در زمینه‌ی بهره برداری از اسناد پرداختنی غیر تجاری و تجاری، توجه به تفاوت آنها است. توجه به این امر می‌تواند در موفقیت شرکت و یا موسسه نقش بسزایی داشته باشد. از جمله تفاوت‌های این اسناد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

ماهیت اسناد پرداختنی

یکی از تفاوت‌های قابل توجه در اسناد پرداختنی غیر تجاری و تجاری، ماهیت و موارد استفاده از آنها است. همانطور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم، اسناد پرداختنی تجاری از جمله اسنادی هستند که در بسیاری از فعالیت‌های تجاری و بازرگانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوع از اسناد، از ماهیت بازرگانی برخوردار هستند. برای نمونه در مواردی می‌توان از سفته و چک با عنوان اسناد تجاری یاد کرد.

اسناد پرداختنی غیر تجاری از ماهیت بازرگانی برخوردار نخواهند بود. از این اسناد در معاملات تجاری و بازرگانی بهره برداری نخواهد شد. بلکه از این اسناد برای برخی از فعالیت‌های بسیار ساده در شرکت‌ها و موسسات، استفاده می‌شود. مانند: تهیه غذای کارکنان، اجاره ملک و غیره.

تفاوت اسناد پرداختنی در قابلیت انتقال آنها

یکی از تفاوت‌های بارز در اسناد پرداختنی غیر تجاری و تجاری قابلیت انتقال آن‌ها است/ اسناد تجاری از جمله اسنادی هستند که دارندگان آنها می‌توانند با استفاده از انجام معاملات مختلف، اقدام به انتقال آنها به اشخاص دیگر نمایند. برای نمونه می‌توان به قابلیت انتقال اسناد تجاری مختلفی مانند: برات، چک و سفته به اشخاص دیگر برای تأدیه وجه، اشاره کرد. اسنادی مانند فاکتورها و گواهی‌های مبدا و … از جمله اسنادی هستند که قابلیت نقل و انتقال را در بر نخواهند داشت.  

کاربرد و موارد استفاده از اسناد پرداختنی غیر تجاری و تجاری

از دیگر تفاوت اسناد تجاری و غیر تجاری، می‌توان به کاربرد و موارد استفاده از آنها اشاره نمود. اسنادی که به عنوان اسناد تجاری شناخته می‌شوند، بیشتر در بین تجار و بازرگانان مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین این اسناد تجاری قابلیت استفاده در بین اشخاص حقیقی و یا حقوقی بسیار زیادی را در بر خواهند  داشت. در حالی که اسناد غیر تجاری از کاربری تجاری برخوردار نبوده و در معاملات تجاری و بازرگانی، نقش مهمی نخواهند داشت.

لازم به ذکر است که اسناد تجاری به منزله‌ی وجه نقد در بسیاری از معاملات شناخته می‌شوند. دارنده‌ی این نوع از اسناد به عنوان طلبکار و صادر کننده‌ی آنها به عنوان بدهکار شناخته خواهند شد. در صورتی که در اسناد غیر تجاری شاهد ارائه‌ و یا دریافت قبض انبار، فاکتور، بارنامه و … خواهیم بود.

کلام آخر

درک عمیق از اسناد پرداختنی غیر تجاری و پی بردن به تفاوت بین آن با اسناد تجاری، این امکان را برای افراد فراهم می‌کند که بتوانند از حقوق خود دفاع نمایند. اسناد تجاری از جمله اسنادی هستند که در امور بازرگانی نقش پر اهمیتی داشته و می‌توانند تجارت قابل توجهی را برای شرکت‌ها و سازمان‌ها به همراه داشته باشند. در مقابل اسناد پرداختنی غیر تجاری از ماهیت بازرگانی برخوردار نخواهند بود. اسناد غیر تجاری مبالغ هنگفتی را در بر نداشته و قابلیت پرداخت ساده‌تری را نسبت به اسناد تجاری در بر خواهند داشت. اسنادی که به صورت تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرند، در بر دارنده‌ی مبالغ هنگفتی خواهند بود. بنابراین دور از ذهن نیست که در اسناد پرداختنی بسیاری از شرکت‌ها، شاهد تعبیه ستون‌های جداگانه برای پرداختنی‌های تجاری و غیر تجاری، باشیم.